Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego
w Szkole Podstawowej im. Orła Białego w Lubieszowie

 

1. Podstawa prawna

1. Rozporządzenie MEN z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego
   (Dz.U. poz. 325).
2. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2024 r. poz. 737 z późn. zm.).
3. Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2024 r. poz. 986).
4. Rozporządzenie MEN z 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2017 r. poz. 649).
5. Rozporządzenie MEN z 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2024 r. poz. 80).
6. Rozporządzenie MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2024 r. poz. 50)
7. Rozporządzenie MEN z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły
   I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356).
8. Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r. poz. 1591).
9. Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1578).
10. Rozporządzenie MEN z 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 199 ze zm.).

 

 

 

2. Wstęp

 

Przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru zawodu i drogi dalszego kształcenia jest jednym z najważniejszych celów wychowawczych szkoły podstawowej. Aktualny rynek pracy stawia młodzieży coraz wyższe wymagania w zatrudnieniu. Nowe trendy w orientacji zawodowej zakładają kształcenie i rozwijanie u młodych ludzi świadomości własnych możliwości psychofizycznych, kształcenie ustawiczne i zdobywanie kwalifikacji zawodowych. Ważne jest przygotowanie ucznia do kreatywnego i mobilnego funkcjonowania zgodnie ze zmieniającymi się strukturalnymi zmianami na rynku pracy oraz przygotowanie do ewentualnej reorientacji zawodowej i samozatrudnienia.

Dlatego niezbędne staje się wyposażenie uczniów w umiejętność podejmowania samodzielnych decyzji, umiejętność uczenia się przez całe życie, umiejętność radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. Tym oczekiwaniom powinien sprostać Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego. Obejmuje on wszystkie działania podejmowane w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Stanowi integralną część programu wychowawczego szkoły. Zapewnia pomoc zlokalizowaną w otoczeniu ucznia, minimalizując koszty psychiczne wynikające z niewłaściwych wyborów. WSDZ powinien zapobiegać przypadkowości podjętych przez młodzież decyzji dotyczących edukacji i planowania kariery zawodowej, uczyć elastycznego dopasowywania ścieżki edukacyjno-zawodowej do zmian na rynku pracy. Rozwijać umiejętność zamierzonego zarządzania karierą zawodową. Wskazywać na praktyczne wykorzystanie edukacji w życiu zawodowym poprzez podkreślenie jej celowości i sensowności. Może przyczynić się także do wzrostu zaangażowania uczniów w sam proces edukacji. Ma szanse wpływać na proces dopasowywania programów kształcenia i oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy.

 

3. Główne założenia WSDZ

WSDZ zakłada, że wybór zawodu jest procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia. Na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki intelektualne, emocjonalne i zdrowotne, rodzaj i poziom wykształcenia rodziny oraz wpływ środowiska. Preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się w toku życia człowieka. Najbardziej sprzyjającym sposobem pozyskiwania tych informacji są przedmioty szkolne, które w założeniu stanowią najprostsze źródło wiedzy o zawodach. Działania zawodoznawcze są planowane i systematycznie realizowane wg harmonogramu pracy szkoły. System określa rolę, zadania i metody oraz formy pracy zawodoznawczej nauczycieli w ramach rocznego planu działania. Koordynuje go doradca zawodowy. WSDZ obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami (klasą), rodzicami i nauczycielami - Radą Pedagogiczną.

O treściach ujętych w WSDZ zadecydowały: analiza czynników ważnych przy podejmowaniu pierwszych decyzji edukacyjno-zawodowych, diagnoza zapotrzebowania społeczności szkolnej na działania z tego zakresu. Diagnozy potrzeb szkoły na działania
z zakresu doradztwa zawodowego dokonano na podstawie: obserwacji, analizy losu absolwentów, rozmów z uczniami, rodzicami i nauczycielami, konsultacji
z przedstawicielami Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Z diagnozy wynika, iż sporo uczniów naszej placówki nie uwzględnia w wyborze szkoły i zawodu predyspozycji, zainteresowań, cech osobowości i innych zasobów. Często kierują się wyborami kolegów, dobrym dojazdem do szkoły, czy modą. Tymczasem adekwatna samoocena to pierwszy krok do trafnego wyboru zawodu. Istotnym zadaniem szkoły są treningi w zakresie umiejętności społecznych, które na dzisiejszym rynku pracy są wysoko cenione. Szczególnej opieki wymagają uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, niepełnosprawni, przewlekle chorzy oraz z rodzin niewydolnych wychowawczo. Innym problemem jest zbytnie zainteresowanie uczniów uzyskujących słabe wyniki w nauce liceami ogólnokształcącymi, czy technikami. Wybory takie doprowadzają do porażek na egzaminie maturalnym, a nawet nieukończenia szkoły, co skutkuje brakiem kwalifikacji zawodowych. U podstaw wprowadzenia WSDZ w naszej szkole leży przekonanie, że środowisko szkolne odgrywa szczególną rolę w kształtowaniu decyzji zawodowych uczniów.

 Szeroko rozumiane cele działań i zadania realizowane przez radę pedagogiczną obejmują:

1. Pomaganie uczniom w określeniu ich predyspozycji zawodowych, w tym: zainteresowań, uzdolnień, cech osobowości, temperamentu, inteligencji i innych cech istotnych przy podejmowaniu decyzji zawodowych i planowaniu kariery zawodowej.
2. Udzielanie uczniom indywidualnych porad na podstawie informacji zebranych z wykorzystaniem takich metod jak: rozmowa doradcza, wywiad, analiza dokumentów, wyniki badań testami oraz badań lekarskich.
3. Rozwijanie aktywności poznawczej uczniów w kierunku właściwej samooceny swoich możliwości psychofizycznych.
4. Przygotowanie ucznia do roli pracownika.
5. Udzielanie uczniom informacji o zawodach, instytucjach kształcących i szkolących oraz aktualnej sytuacji na rynku pracy.
6. Prowadzenie diagnozy środowiska szkół średnich (ranking) i dostosowanie ofert edukacyjnych do potrzeb uczniów oraz do zmian na rynku pracy

 

4. Podstawowe pojęcia

Działania związane z doradztwem zawodowym – ogół zaplanowanych i systematycznych działań podejmowanych przez przedszkole, szkołę lub placówkę, których celem jest przygotowanie i wspieranie uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych. Działania te obejmują m.in. zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, działania skierowane do rodziców i nauczycieli, współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym

Preorientacja zawodowa – ogół działań o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli i rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci w wieku przedszkolnym do środowiska pracy.

Orientacja zawodowa – ogół działań o charakterze dydaktyczno-wychowawczym ukierunkowanych na kształtowanie u uczniów klas I –IV szkoły podstawowej pozytywnych
i proaktywnych postaw wobec pracy i edukacji poprzez poznawanie i rozwijanie własnych zasobów oraz nabywanie wiedzy na temat zawodów i rynku pracy.

Doradztwo zawodowe – uporządkowane i zaplanowane działania mające na celu wspieranie uczniów klas VII –VIII szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych w procesie świadomego i samodzielnego podejmowania decyzji edukacyjnych, a także zawodowych. Uczeń – dziecko (na etapie wychowania przedszkolnego), uczeń (na etapie szkoły podstawowej, szkoły ponadpodstawowej z wyłączeniem szkoły policealnej), słuchacz (w szkole policealnej) (,,Wzorcowe rozwiązania organizacyjne funkcjonowania WSDZ dla szkoły podstawowej”, ORE, Warszawa 2017) 3

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego (WSDZ) – celowe, uporządkowane
i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez daną szkołę lub placówkę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu
i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania doradcy w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, formy i metody pracy” (definicja A. Łukaszewicz, ,, Szkolny doradca zawodowy”, KOWEZiU 2003).

 

5. Osoby odpowiedzialne za realizację WSDZ

• dyrektor szkoły,
• nauczyciel prowadzący zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego
• pedagog szkolny,
• bibliotekarz,
• wychowawcy klas, oddziałów przedszkolnych,
• nauczyciele przedmiotów,
• specjaliści,
• poradnia psychologiczno-pedagogiczna.

 

6. Główne obszary działań w ramach WSDZ

1. W ramach pracy z uczniami obejmuje:

• poznawanie siebie, zawodów, udzielanie informacji edukacyjnej i zawodowej.
• autodiagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych.
• analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na rynku pracy.
• indywidualną pracę z uczniami mającymi problemy z wyborem szkoły i zawodu.
• pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego.
• konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów.
• pomoc w wyborze i nabywaniu kwalifikacji zawodowych.
• pomoc w budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno-zawodowego.
• określenie zgodności predyspozycji uczniów.
• wskazywanie możliwości kształcenia w systemie pozaświatowym.
• poruszanie się na rynku pracy.
• realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli
  pracownika,
• przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, z adaptacją do nowych warunków, bezrobocie.
• rozwijanie postawy i umiejętności przedsiębiorczych poprzez prowadzone warsztaty i koło zainteresowań, przygotowywanie do konkursów z zakresu przedsiębiorczości oraz spotkania z przedstawicielami instytucji zewnętrznych w tym wizyty studyjne w zakładach pracy

2. W ramach pracy z rodzicami obejmuje:

• prezentację założeń pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów, zajęcia służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci,
• włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły, prezentowanie doświadczenia zawodowego z poszczególnych obszarów zawodowych,
• przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej, współpraca ze szkołami ponadpodstawowymi,
• przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy,
• gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej,

3. W ramach pracy z nauczycielami (radą pedagogiczną):

• utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze statutem szkoły,
• określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu profilaktyki i wychowawczego,
• współpraca z wychowawcami poszczególnych klas – prowadzenie warsztatów doradczych na godzinach wychowawczych, organizowanie spotkań z przedstawicielami różnych instytucji, pedagogizacja rodziców, głównymi działaniami będą również Ogólnopolski Tydzień Kariery, Tydzień Umiejętności Zawodowych,
• współpraca z pedagogiem i psychologiem szkolnym – współprowadzenie warsztatów, a także konsultacje poszczególnych uczniów u specjalistów,
• określenie priorytetów dotyczących gromadzenia informacji i prowadzenia poradnictwa zawodowego w szkole, udostępnianie zgromadzonych materiałów oraz narzędzi każdemu zainteresowanemu wychowawcy i nauczycielowi poprzez prowadzenie zaktualizowanej strony szkolnej oraz strony na portalu społecznościowym.

7. Założenia programowe doradztwa w poszczególnych klasach

1. W oddziałach przedszkolnych:

• obejmują preorientację zawodową, „która ma na celu wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień”,
• zajęcia realizowane są przez nauczycieli danego etapu edukacyjnego na zajęciach edukacyjnych prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego, a także podczas wizyt zawodoznawczych.

 

 

2. w klasach 1-6 SP:

• obejmują orientację zawodową, której celem jest „zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień”
• zajęcia w formie warsztatów, z wykorzystaniem aktywnych form pracy - gry i zabawy z obszaru orientacji zawodowej zgodnie z programem WSDZ prowadzone przez nauczycieli danego etapu edukacyjnego na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakres kształcenia ogólnego i dodatkowo wspomagane przez doradcę zawodowego, a także podczas wizyt zawodoznawczych.

3. W klasach 7-8 SP:

• obejmują doradztwo zawodowe, którego celem jest „wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy” dodatkowo w klasach 8 SP uwzględniają wyjścia do placówek edukacyjnych, uczestniczeniu w forach edukacyjnych-zawodowych, trening konstruowania i planowania własnej kariery edukacyjno-zawodowej,
• obszar ten realizowany będzie na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego przez wszystkich nauczycieli, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem oraz na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego prowadzonych przez specjalistę w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej a także w ramach wizyt zawodoznawczych.

 

8. Cele WSDZ

1. Celem orientacji zawodowej w klasach I–III jest :

• wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy
• rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji
• stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.

2. Celem orientacji zawodowej w klasach IV–VI jest :

• poznawanie własnych zasobów
• zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy
• kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji
• stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji .

3. Celem doradztwa zawodowego w klasach VII–VIII szkoły podstawowej jest:

• przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających znajomość własnych zasobów
• informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.

 

 

CELE SZCZEGÓŁOWE

1. Uczeń:

• Poznaje siebie.
• Nazywa swoje umiejętności, zainteresowania, talenty, mocne strony.
• Planuje, zarządza swoim czasem i stawia cele.
• Posiada informacje o zawodach, zawodach przyszłości i czym jest rynek pracy.
• Rozwija świadomość zawodową
• Kształtuje umiejętności sprawnego komunikowania się, współpracy w grupie i autoprezentacji
• Poznaje dalsze ścieżki kształcenia
• Zna przeciwwskazania zdrowotne do wyboru szkoły

2. Nauczyciele:

• Potrafią zauważać potrzeby i zasoby uczniów.
• Wspierają rodziców i uczniów w procesie wyboru przez dziecko przyszłej ścieżki edukacyjno-zawodowej.
• Realizują tematy zawodoznawcze metodami aktywnymi
• Znają ofertę szkół ponadpodstawowych i zasady rekrutacji
• Rozwijają i wspierają talenty i zainteresowania uczniów.
• Włączają przedstawicieli instytucji i zakładów pracy w proces orientacji i doradztwa zawodowego w szkole

3. Rodzice:

• Znają ofertę edukacyjną szkolnictwa ponadpodstawowego.
• Wspierają dzieci w wyborze przyszłej ścieżki edukacyjno-zawodowej
• Posiadają informację o możliwościach i zagrożeniach dziecka.
• Są zaangażowani i przygotowani do pełnienia roli „doradców”
• Wiedzą gdzie szukać pomocy dla swoich dzieci w sytuacjach trudnych
• Angażują się w pracę doradczą szkoły np. prezentują swoje zawody czy zakłady pracy

 

9. Współpraca z podmiotami w WSDZ

1. Praca szkolnego doradcy zawodowego.
2. Praca nauczycieli, wychowawców, pedagoga i psychologa szkolnego, którzy w ramach współpracy ze szkolnym doradcą zawodowym, realizują treści z zakresu doradztwa zawodowego i poradnictwa kariery na lekcjach, np.: godziny z wychowawcą, WOS –u, współuczestniczą w realizacji formy doradczej zwanej „rynkiem pracy” poprzez udział i współorganizowanie wycieczek do instytucji rynku pracy, na targi pracy, organizując spotkania z przedstawicielami zawodów, przedstawicielami uczelni.
3. Współpraca ze szkołami ponadpodstawowymi, uczelniami wyższymi oraz Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Nowej Soli.

 

Działalność szkolnego doradcy zawodowego

1. Zadania doradcy

• systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne
  i zawodowe w celu wsparcia ich w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej,
• gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych
  właściwych dla danego poziomu kształcenia,
• prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego,
• koordynowanie działalności informacyjno- doradczej realizowanej przez szkołę
  i placówkę,
• współpraca z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami, wychowawcami,
  psychologami i pedagogami w tworzeniu i zapewnianiu ciągłości działań określonych
  w wewnątrzszkolnym systemie doradztwa zawodowego,
• wspieranie nauczycieli, wychowawców, psychologów i pedagogów w zakresie
  realizacji działań określonych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu
  doradztwa zawodowego,
• wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów
  w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
• koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym
  gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych.

 

2. Realizacja zadań szkolnego doradcy zawodowego

Szkolny doradca zawodowy realizuje zadania na podstawie, zatwierdzonego przez
Dyrektora szkoły, planu pracy doradcy zawodowego na dany rok szkolny.

Wyznacznikiem opracowywania planu pracy z uczniami, rodzicami i Radą pedagogiczną Są:

• Założenia WSDZ.
• Wykaz dotychczas zrealizowanej tematyki z zakresu doradztwa zawodowego
  w poszczególnych klasach (praca doradcy w poprzednim roku szkolnym, praca nauczycieli, wychowawców, pedagoga na innych lekcjach).
• Wykaz propozycji i oczekiwań uczniów, rodziców względem realizowanego obszaru
  doradztwa zawodowego ( dane z ankiet, rozmów)
• Aktywność i zaangażowanie uczniów.
• Możliwości organizacyjne.
• Dostępna baza i zaplecze merytoryczne.
• Możliwość współpracy i integracji działań doradczych z przedstawicielami Rady
  Pedagogicznej.
• Możliwość i skala współpracy z instytucjami rynku pracy.

3. Ewaluacja

Ewaluacja prowadzona jest w sposób ciągły poprzez okresowe spotkania osób realizujących program, które posłużą omówieniu skuteczności podejmowanych działań.

Proponuje się zastosowanie technik:

• analiza dokumentacji :  dzienniki – tematy zajęć, rozkłady materiałów, zdjęcia z wycieczek, spotkań
• analiza wytworów dzieci,
• rozmowy z uczniami,
• rozmowy z rodzicami.

 

4. Tematyka godzin doradztwa zawodowego

Klasa VII

1. Co lubię robić w wolnym czasie?
2. Wszyscy jesteśmy zdolni. Test inteligencji wielorakich.
3. Praca w grupie przykład kompetencji kluczowej.
4. Moje umiejętności.
5. Umiejętności a zawód.
6. Cechy charakteru a zawód.
7. Planowanie wyboru ścieżki edukacyjno- zawodowej.
8. System wsparcia w wyborze szkoły i zawodu.
9. Mój świadomy wybór.
10. Zmiany na rynku pracy- zawody przyszłości.

 

Klasa VIII

1. Rozwijanie umiejętności analizy własnej pracy.
2. Przepis na sukces zawodowy.
3. Jak zaplanować przyszłość edukacyjno- zawodową?
4. Zawody w moim najbliższym otoczeniu.
5. Od elektryka do kierownika- ścieżka rozwoju.
6. Kompetencje na rynku pracy.
7. Zmiany na rynku pracy- zawody przyszłości.
8. System rekrutacji do szkół.
9. Harmonogram rekrutacji.
10.  Jak złożyć podanie do szkoły ponadpodstawowej

 

 

 

 

5. Plan pracy doradcy zawodowego

 

 

 

 

Załącznik nr 1

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS I-VI

W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH wg MEN

Załączniki do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 12 lutego 2019 r. (poz. 325)

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I– III szkół podstawowych

1. Poznanie siebie

Uczeń:

1.1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

1.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

1.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

1.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

1.5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową

specyfikę pracy w wybranych zawodach;

2.3 opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i

niekonwencjonalny.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć;

3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji

celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV– VI szkół podstawowych

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

2.Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup,

opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i

niekonwencjonalny;

2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

3.Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój

indywidualny sposób nauki;

3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji

celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

 

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS VII-VIII

W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH wg MEN

Załączniki do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 12 lutego 2019 r. (poz. 325)

 

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie

wynikających z auto analizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je

w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

1.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając

kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

2.3wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i

lokalnego rynku pracy;

2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.6wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

2.7 dokonuje autoprezentacji;

2.8 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku

pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego

kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w

jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów